Wereldgezondheidsvergadering gaat onderhandelingen openen over instrument voor pandemiebestrijding
De 194 leden van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zijn op 1 december 2021 overeengekomen om snel werk te maken van een verdrag, overeenkomst of ander internationaal instrument om de preventie, paraatheid en respons bij pandemieën te versterken.
Er wordt nu een intergouvernementele onderhandelingsgroep opgericht die uiterlijk op 1 maart 2022 voor het eerst bijeenkomt – om werkmethoden en tijdschema’s af te spreken – en voor de tweede keer uiterlijk op 1 augustus 2022 – om de voortgang van een werkontwerp te bespreken. Vervolgens zal de groep in 2023 een voortgangsverslag indienen bij de 76e Wereldgezondheidsvergadering. Doel is het instrument uiterlijk in 2024 aan te nemen.
Waarom een internationaal pandemie-instrument?
De COVID-19-pandemie is een wereldwijd probleem. Geen enkele regering of instantie kan de dreiging van toekomstige pandemieën alleen aan.
Een verdrag, overeenkomst of ander internationaal instrument is juridisch bindend krachtens internationaal recht. Met een instrument inzake preventie, paraatheid en respons bij pandemieën, onder auspiciën van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), kunnen landen hun capaciteit en weerbaarheid ten aanzien van toekomstige pandemieën op nationaal, regionaal en mondiaal niveau versterken.
Tevens zorgt zo’n instrument:
- voor grotere, duurzame en langdurige politieke betrokkenheid op het niveau van de wereldleiders van staten of regeringen
- voor een duidelijke afbakening van processen en taken
- voor meer langdurige steun van de publieke en privésector op alle niveaus
- voor een betere integratie van volksgezondheidskwesties in alle relevante beleidsterreinen
We moeten een omgeving creëren waarin alle wetenschappers, zorgmedewerkers en overheden de handen ineen kunnen slaan voor een gezamenlijke zaak. Waarin ze samen een nieuwe oplossing kunnen vinden voor wat het meest kostbaar is – onze gezondheid en ons leven.Charles Michel, voorzitter van de Europese Raad, toespraak op de Wereldgezondheidsvergadering, 25 oktober 2021
Wat is het doel van een internationale pandemieovereenkomst?
Het voorstel voor een instrument inzake preventie, paraatheid en respons bij pandemieën komt voort uit collectieve solidariteit, verankerd in de beginselen van rechtvaardigheid, inclusiviteit en transparantie.
Noch individuele regeringen, noch de wereldgemeenschap kunnen pandemieën volledig voorkomen. Maar we kunnen beter voorbereid zijn en onze reactie op eventuele toekomstige pandemieën – van detectie naar waarschuwing tot respons – beter op elkaar afstemmen.
Het instrument kan de doelstellingen en grondbeginselen vaststellen en zo de structuur bieden voor de noodzakelijke collectieve maatregelen in de strijd tegen pandemieën.
Een internationaal pandemie-instrument ondersteunt en is gericht op:
- vroegtijdige opsporing en preventie
- weerbaarheid tegen toekomstige pandemieën
- respons op pandemieën, vooral door te zorgen voor universele en gelijke toegang tot medische oplossingen zoals vaccins, geneesmiddelen en diagnosemiddelen
- een sterker internationaal volksgezondheidskader met de WHO als coördinerende autoriteit voor mondiale volksgezondheidskwesties
- de “één gezondheid”-benadering, die de gezondheid van mensen, dieren en onze planeet met elkaar verbindt
Een dergelijk instrument kan de internationale samenwerking op een aantal prioritaire gebieden zoals toezicht, waarschuwing en respons versterken, maar ook het algemene vertrouwen in het internationale volksgezondheidsstelsel.
Wat zijn de belangrijkste prikkels en voordelen?
Beter toezicht op pandemierisico’s
Het monitoren van risico’s en vooral het delen van kennis over nieuwe infectieziekten die van dieren op mensen overgaan is uitermate belangrijk om toekomstige pandemieën te voorkomen.
Dit is mogelijk door:
- meer laboratoriumcapaciteit en toezicht om dierziekten in alle landen te kunnen herkennen
- betere samenwerking tussen onderzoekscentra wereldwijd
- betere coördinatie van internationale financiering voor kerncapaciteiten
Betere waarschuwingssystemen
Met meer niveaus in het waarschuwingssysteem naargelang de ernst van de situatie, kunnen de bedreigingen voor de volksgezondheid preciezer worden weergegeven. Dit verhoogt de transparantie en de legitimiteit van beperkende of volksgezondheidsmaatregelen.
Digitale en innovatieve technologieën voor het verzamelen en delen van gegevens en voorspellende analyses kunnen bijdragen tot realtime-communicatie en vroegtijdige waarschuwingen en dus ook tot een snellere respons.
Snellere respons
Medische benodigdheden en diensten
Tijdens de coronapandemie bleek dat de mondiale toeleveringsketens en logistieke systemen niet goed bestand waren tegen volksgezondheidsbedreigingen. Alle landen moeten altijd toegang hebben tot essentiële goederen, geneesmiddelen en apparatuur, waar die ook vandaan komen.
Als het aanleggen van voorraden op mondiaal niveau wordt gecoördineerd, kan dit ook de respons vereenvoudigen. Ook de mogelijkheid om medische apparatuur en hooggekwalificeerde internationale medische teams ter plaatse in te zetten zou de wereldwijde volksgezondheidsbescherming een stap verder brengen.
Onderzoek en innovatie
COVID-19 heeft ons geleerd dat het essentieel is dat de wetenschappelijke wereld snel klaar staat en dat de industrie haar productiecapaciteit vlug kan opschalen.
Een wereldwijd gecoördineerde aanpak om doeltreffende en veilige medische oplossingen – vaccins en genees-, diagnose- en beschermingsmiddelen – te vinden, ontwikkelen en leveren, komt de collectieve volksgezondheidsbescherming ten goede.
Het delen van ziekteverwekkers, biologische monsters en genomische gegevens en de tijdige ontwikkeling van medische oplossingen (vaccins, behandelingen en diagnostiek) zijn vitaal voor een betere mondiale paraatheid voor pandemieën.
Betere responsmechanismen
Bij ongelijke toegang tot vaccins, geneesmiddelen en diagnostiek kunnen pandemieën langer duren en een zwaardere tol eisen aan levens, gezondheid, samenlevingen en economieën.
Voor het instrument kan worden uitgegaan van de ervaringen met de “Access to COVID-19 Tools Accelerator” (ACT-A), Covax en andere gezamenlijke instrumenten die sinds het begin van de pandemie zijn ontwikkeld. Zo kan de reactie bij nieuwe pandemieën mondiaal gelijkwaardiger zijn.
Betere uitvoering
De veerkracht van de nationale volksgezondheidsstelsels is cruciaal in de strijd tegen een pandemie. Landen moeten op hun volksgezondheidsstelsels kunnen vertrouwen zodat ze doeltreffend kunnen reageren op de uitbraak van een pandemie. Met een steviger mechanisme voor verslaglegging per land, een breder gebruik van gezamenlijke externe evaluaties en een betere follow-up is dat mogelijk.
Herstel van vertrouwen in internationaal volksgezondheidsstelsel
Het instrument kan zorgen voor meer transparantie, meer verantwoordingsplicht en meer gedeelde verantwoordelijkheid in het internationale systeem.
Ook legt het de basis voor een betere communicatie met en voorlichting aan de burgers. Onjuiste informatie bedreigt het publieksvertrouwen en kan het reactievermogen op het gebied van volksgezondheid ondermijnen. Om het vertrouwen van de burger terug te winnen moet met concrete maatregelen de betrouwbare en nauwkeurige informatiestroom worden verbeterd en onjuiste informatie wereldwijd worden aangepakt.
In de Raad
Wereldgezondheidsorganisatie
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) werd in 1948 opgericht met het mandaat om op te treden als leidende en coördinerende instantie voor de internationale volksgezondheid. 194 staten, verspreid over 6 regio’s, zijn lid. Met 150 kantoren werkt de WHO aan een betere gezondheid voor iedereen en overal.
De Raad sprak zich in zijn besluit van 20 mei 2021 uit voor het aanknopen van onderhandelingen voor een internationaal instrument voor de bestrijding van pandemieën in WHO-kader. Met dit besluit wil de Raad verzekeren dat de EU deelneemt aan de onderhandelingen over zaken waarvoor de EU bevoegd is, met het oog op mogelijke toetreding van de EU.
Dit instrument zou bijdragen aan internationale inspanningen om de mondiale volksgezondheidsbescherming te versterken – vooral wat betreft paraatheid en respons bij noodsituaties – in het licht van de lessen uit de pandemie.
Achtergrond
Charles Michel, de voorzitter van de Europese Raad, kondigde het voorstel voor een internationaal pandemieverdrag tijdens het Vredesforum van Parijs in november 2020 voor het eerst aan.
We moeten verder en lessen trekken uit de pandemie. We zien dat we absoluut sneller en beter gecoördineerd moeten kunnen optreden, om te zorgen dat medische middelen beschikbaar zijn en we informatie uitwisselen om onze burgers zo goed mogelijk te beschermen.Charles Michel, voorzitter van de Europese Raad, toespraak op het Vredesforum van Parijs, 12 november 2020
Deze oproep tot een internationaal pandemieverdrag werd ook benadrukt door de G7-leiders in hun verklaring van 19 februari 2021.
De EU-leiders kwamen op 25 februari 2021 overeen om aan een internationaal pandemieverdrag te werken.
Wij zullen de wereldwijde volksgezondheidsbescherming bevorderen, onder meer door middel van een sterkere Wereldgezondheidsorganisatie en door te werken aan een internationaal pandemieverdrag binnen het WHO-kader.Verklaring van de leden van de Europese Raad, 25 februari 2021
Op 31 mei 2021 besloten de 194 WHO-leden tijdens de Wereldgezondheidsvergadering om een nieuw internationaal verdrag over pandemieën te bespreken tijdens een speciale zitting vanaf 29 november 2021.
De 194 leden van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) kwamen op 1 december 2021 overeen om snel werk te maken van een verdrag, overeenkomst of ander internationaal instrument om de preventie, paraatheid en respons bij pandemieën te versterken.
Er wordt nu een intergouvernementele onderhandelingsgroep opgericht die uiterlijk op 1 maart 2022 voor het eerst bijeenkomt – om werkmethoden en tijdschema’s af te spreken – en voor de tweede keer uiterlijk op 1 augustus 2022 – om de voortgang van een werkontwerp te bespreken. Vervolgens zal de groep in 2023 een voortgangsverslag indienen bij de 76e Wereldgezondheidsvergadering. Doel is het instrument uiterlijk in 2024 aan te nemen.
Wereldleiders willen nieuw internationaal verdrag voor betere respons op pandemieën
Op 30 maart 2021 schaarde een groep wereldleiders zich achter het pleidooi van de voorzitter van de Europese Raad Charles Michel en het hoofd van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) Tedros Adhanom Ghebreyesus voor een internationaal pandemieverdrag dat zich baseert op de lessen uit de COVID-19-pandemie zijn getrokken.
Er zullen zich andere pandemieën en andere ernstige volksgezondheidscrises voordoen. De vraag is niet of, maar wanneer. Samen moeten wij beter paraat staan om pandemieën op zeer goed gecoördineerde wijze te voorspellen, te voorkomen, op te sporen, te evalueren en doeltreffend te bestrijden. Met dat doel voor ogen zijn wij van oordeel dat naties moeten samenwerken aan een nieuw internationaal verdrag voor pandemieparaatheid en -respons.Gezamenlijke oproep tot een internationaal pandemieverdrag
Wappiepraat 