Jeffrey Douglas Dunham is een Amerikaanse buikspreker, stand-up comedian en acteur die ook te zien was in talrijke televisieshows, waaronder Late Show with David Letterman, Comedy Central Presents, The Tonight Show en Sonny With a Chance.

Een buikspreker heeft de gave om zijn mond dicht te houden en zijn stem te “gooien” zodat het lijkt alsof een pop of pop echt praat. De beroemde buikspreker Jeff Dunham beheerst deze vaardigheid, en zijn optredens met personages als Peanut, Walter en Achmed de Dode Terrorist hebben hem legioenen fans opgeleverd. Voordat hij beroemd werd, begon Dunham’s betrokkenheid met buikspreken toen hij een buikspreekpop kreeg voor Kerstmis in 1970. Het cadeau interesseerde hem zo dat hij zich al snel in het buikspreken stortte, de techniek bestudeerde en intensief oefende. En, wat bleek, hij eindigde met zijn droomcarrière.
Dunham kreeg zijn eerste buiksprekerpop voor Kerstmis
Tijdens een bezoek met zijn moeder aan een speelgoedwinkel in Dallas voor Kerstmis in 1970, zag een 8-jarige Dunham toevallig een kindvriendelijke versie van een buikspreekpop die bekend stond als Mortimer Snerd. Snerd was een figuur gebruikt door buikspreker Edgar Bergen. Hoewel buikspreken aan populariteit had ingeboet sinds de dagen van het vaudeville in het begin van de 20ste eeuw, was Bergen zeer succesvol geworden via de radio. Dankzij televisie- en filmoptredens bleven Bergen en zijn dummy sidekicks – naast de intellectueel onbekwame Snerd werkte Bergen ook samen met de goedgeluimde Charlie McCarthy – bekend in de jaren ’60 en ’70.
In zijn memoires, All By My Selves, vertelt Dunham dat hij wel buiksprekers op TV had gezien, maar dat dit de eerste buiksprekerpop was die hij in het echt had gezien. Geïntrigeerd, vroeg hij zijn moeder om hem te kopen. Hoewel hij de pop die dag niet kreeg, was zijn moeder al op zoek naar ideeën voor kerstcadeaus. Toen Dunham zijn cadeautjes op 25 december opende, ontdekte hij Snerd tussen hen.
Dunham was blij met het cadeau. Toch had hij niet echt naar Snerd verlangd sinds het bezoek aan de speelgoedwinkel – in zijn memoires geeft hij toe dat hij de pop helemaal was vergeten. Gelukkig had zijn moeder goed opgelet, en viel alles op zijn plaats voor Dunham om dit cadeau te krijgen. Zoals hij in All By My Selves opmerkte: “Het leven is een aaneenschakeling van ‘wat als’s. Wat als ik die bocht in de speelgoedwinkel niet had genomen en de pop van een buikspreker niet had gezien? Wat als mijn moeder had gedacht dat het een dwaas idee was en dat jongens niet met poppen moesten spelen? Wat zou ik dan vandaag aan het doen zijn?”

Zelfs als kind, was Dunham vastbesloten om het buikspreken onder de knie te krijgen
Het krijgen van de Mortimer Snerd pop was slechts een eerste stap op Dunham’s weg om buikspreker te worden. Vervolgens moest hij leren zijn mond dicht te houden en te praten als Snerd, terwijl hij de mond van Snerd opende en sloot – om de illusie in stand te houden dat Snerd degene was die sprak – door een touwtje achter in de nek van de pop te manipuleren.
De pop was geleverd met wat instructies over buikspreken, maar dat was niet genoeg voor Dunham. Kort na Kerstmis bezocht hij een boekenmobiel van de Dallas Public Library om materiaal over buikspreken te krijgen. Bij een ander bezoek aan de speelgoedwinkel kocht hij een instructieplaat genaamd Jimmy Nelson’s Instant Ventriloquism (Nelson was een buikspreker die in de jaren 1950 op TV was geweest, het meest bekend in reclames voor Nestlé’s Quik). Dunham luisterde herhaaldelijk naar Nelson’s opgenomen instructies. De laatste stap was eenvoudig, maar vergde veel discipline van een jonge jongen: uren en uren oefenen.
Dunham zei over buikspreken: “Er is een vaardigheid voor nodig, maar iedereen kan het leren. Het is net als het leren bespelen van een muziekinstrument.” Met zijn Snerd-figuur begon hij aan het leerproces, dat onder andere inhield dat hij moest leren hoe hij het feit kon maskeren dat bepaalde letters onmogelijk uit te spreken zijn zonder je lippen te bewegen. Dunham bracht uren voor zijn badkamerspiegel door met het bestuderen van zijn gezichtsuitdrukkingen en het proberen zijn mond stil te houden.
In die tijd waren buikspreekpoppen voor kinderen overal verkrijgbaar, en veel van Dunhams tijdgenoten bezaten ze. Maar Dunham viel op door de manier waarop hij zich op het leren van buikspreken stortte. De vaardigheid fascineerde hem, dus hij was bereid om intensief te oefenen waar andere kinderen van zijn leeftijd tegenop zagen. En, als verlegen jongen, waardeerde hij het feit dat het buikspreken hem een manier bood om meer naar buiten te treden.

Dunham begreep het belang van karakterisering
In een interview uit 2014 verklaarde Dunham: “De magie in het optreden als een onderhoudende buikspreker gebeurt wanneer de personages tot leven komen en de interactie tussen de afzonderlijke persoonlijkheden op het podium ‘echt’ wordt.” Al als jongen begon hij te proberen te ontdekken hoe hij dit soort karakterisering kon bereiken. Hij dook in encyclopedieën om meer te leren over de geschiedenis van het buikspreken en bestudeerde routines die hij op TV en opnames vond.
Bergen had Dunham al zijn eerste buikspreekpop gegeven, maar de beroemde buikspreker werd ook een inspirerende figuur. Dunham schreef de routines van Bergen over om ze verder te bestuderen.
Dunham trad voor het eerst op als buikspreker toen hij en Snerd in de derde klas een boekverslag gaven over Hans en Grietje. Sindsdien heeft hij nooit meer omgekeken. In een gesprek met de Huffington Post bekende hij: “In al die jaren, sinds ik begon in de derde klas, is er nooit een punt geweest waarop ik zei: ‘Misschien moet ik dit niet doen.'” Gezien het succes dat hij heeft gevonden, en de mensen die hij in de loop der jaren in verrukking heeft gebracht, is het goed dat hij die eerste dummy heeft gekregen en zichzelf het buikspreken heeft kunnen aanleren.